add / عد

• Sayma, görme, değerlendirme, kabul etme. (Arapça)
• Addedilmek: Sayılmak, görülmek, değerlendirilmek. (Arapça)
• Addetmek/eylemek: Saymak, görmek, değerlendirmek. (Arapça)
• Addolunmak: Sayılmak, kabul edilmek. (Arapça)

balgam

• Solunum yolları tarafından salgılanan ve ağızdan dışarı atılan sümük, irin ve kan karışımı maddedir.
• Eskiden bedende bulunduğu sanılan dört unsurdan biri.

barut

• yun. Güherçile ile kükürt ve kömürden mürekkeb, alev alıcı bir maddedir ki, toz halinde olup, umumiyetle ateşli silahlarda ve taş kırmak gibi işlerde kullanılır.
• Mc: Çabuk kızan, şiddet ve hiddete kapılan.

beyin

• Kafatasının en büyük kısmını kaplayan, kalınca ve dayanıklı üç zarla örtülmüş olan bir sinir merkezidir. Yumuşak ve beyazımsı bir kitle olan beyin, duygu ve bilgi merkezidir. Ak ve boz maddeden yapılmıştır ve iki yarım küre olarak yaratılmıştır. Yarım kürelerden birinde bir arıza sebebiyle bu merkez (Türkçe)

bilinç

• Psk: İnsanın kendi varlığından ve kendine tesir eden çevresinde meydana gelen hadise ve değişikliklerin, bilgisine sahip olması hali. Şuurun dereceleri vardır. Meselâ: Düşünüyorum ve düşündüğümü biliyorum, yine düşündüğümü bildiğimi de biliyorum ve hakeza. Şuurlu olma ruhun bir vasfıdır. Maddede şuu (Türkçe)

bitüm

• Yerin altında bulunup sıvı ve sarımtırak veyahut katı ve kara bir durum ve renkte olan maddedir ki, asfalt yol yapılırken kullanılır.

cümmar

• Hurma yağı denilen beyaz bir maddedir ve hurma ağacının başından çıkar ve araplar onu yerler.

emr-i vehmi / emr-i vehmî

• Maddi bir varlığı olmayan, ancak itibar edilen, varsayılan olgu; meridyen çizgileri ve maddedeki çekim kanunu gibi.

felsefe-i maddiye

• Her şeyi maddede arayan ve madde ile açıklamaya çalışan felsefe.

feylule

• İkindiden akşama kadar olan ve mekruh addedilen uyku.

ihanet

• (Hevn. den) Alçak ve hakir addedip itibar etmemek, kıymet vermemek.
• Hainlik. Haksızlık. Kötülük.

iltihab

• Caddede gitmek. Geniş yolda yürümek.

inhidad

• (Hadde. den) Keskinleşme, incelme, sivri olma.
• Basılıp ezilme, haddeden geçme.

itibari emir / itibarî emir

• Gerçekte öyle olmadığı hâlde öyleymiş gibi kabul edilen, saymaca; maddedeki çekim kanunu gibi saymaca şey.

ma'dud

• Hesabedilen. Sayılan. Addedilen.
• Muayyen. Belli.

maddiyyunluk

• Maddecilik, materyalizm, maddeden başka her şeyi inkâr eden dinsiz felsefeciler.

madud / mâdud

• Addedilen, sayılan.

manevi alem / mânevî âlem

• Maddeden olmayan, maddî gözle görünmeyen âlem.

materyalizm

• Maddecilik, maddeden başka varlık tanımayan îmansız felsefe.

mürekkeb

• (Rükub. dan) Terkib edilmiş, bir kaç maddeden yapılmış.
• Yazı yazmaya mahsus boya terkibi.
• Karışmış, muhtelit.
• Bitecek yer, münbit.
• Asıl, esas.

müstahill

• Helâl addedici olan. Helâllaşmayı isteyen.

necaset-i gayr-i mer'iye

• Câmid, bir hacmi olmayan veya bulaştığı yerde görülmeyen herhangi bir pis maddedir. Görünmez halde olan pisliktir. (İdrar gibi)

necaset-i mer'iye

• Hacmi olan veya kuruduktan sonra görünen herhangi bir pis maddedir. (Akmış kan gibi)

nefs-i natıka / nefs-i nâtıka

• Akli ve nakli mes'elelerin münasebetlerini hissetmeğe ve anlamağa istidadı olan zâti ve cevheri hassası. Zâtında maddeden mücerred, fiilinde maddeye mukarin olan cevher. İnsan ruhu.

ruh-u mücerred

• Maddeden soyutlanmış ruh.

sevda / sevdâ / سودا

• Kara, siyah. (Arapça)
• İnsan yapısında bulunan dört maddeden biri. (Arapça)

temhid

• (Mehd. den) Döşeme, yayma, düzeltme.
• İskân etme.
• Bir maddede özür, bahane beyan eylemek.
• Özür sahibinin özrünü kabul ile tasdik eylemek.
• Serd etme, izah etme, arz etme.
• Mukaddeme yapma. Hazırlama.

unsur

• Kimyevî maddeden her biri. Mürekkeb cisimlerde bulunan basit maddelerin her birisi.
• Umumdan ayrılan kısım.
• Tam olan şeyin her bir parçaları.
• Madde, esas, kök. Element.