a'mar / a'mâr / اعمار

• (Tekili: Ömr) Ömürler, yaşayışlar.
• Mes'ut hayat. Hoşa gidecek garib ve tuhaf şeyler.
• Sinler, yaşlar.

• Ömürler. (Arapça)
• Yaşlar. (Arapça)

abdullah

• Allah'ın kulu.
• Bu isim Resul-i Ekrem Aleyhissalâtü Vesselâmın mübarek ve şerefli isimlerindendir. Çünkü, Allah'a itaat ve ibadette, kulluk yapmada devamlı ve en ileride olup bütün ömürlerinde Cenab-ı Hakka maddi manevi bütün hâlâtında itaatttan ayrılmamıştır (A.S.M.). Hem muhterem ba

abus / abûs / عبوس

• Somurtan, surat asan.

• Asık yüzlü, somurtkan.

• Somurtkan. (Arapça)

adalet-i ictimaiyye / adâlet-i ictimâiyye

• Sosyal adâlet; Herkesin; çalışması, bilgi ve kâbiliyeti, gördüğü iş nisbetinde ve derecesinde hakkını alması; hiç kimsenin ezilip sömürülmemesi.

ağleb-i ömür

• Ortalama ömür, hayat süresi.

ahfiye

• (Tekili: Hıfâ) Örtüler, perdeler, gizli şeyler.
• Çiçeğin tomurcuğunu örten kabuk.

ahger

• Ateş koru. Yanar halde olan kömür. (Farsça)

akmadde

• Anatomi: Omuriliğin dış; beynin iç tabakasını meydana getiren sinir lifleri. Beyin hücrelerinin çoğunu, akmadde teşkil eder.

alas

• Odun kömürü.

alavere

• Vapurlara kömür vermek için bordaya kurulan kademeli iskele.
• Tulumbanın basıp emme suretiyle işlemesi.
• Herc ü merc. Karışıklık, kargaşalık.
• Bir şeyin elden ele verilerek veya atılarak aktarılması.

amur

• (Çoğulu: Âmar) Bekâ mânâsına. Ömür. Her kişinin hayât müddeti.

barut

• yun. Güherçile ile kükürt ve kömürden mürekkeb, alev alıcı bir maddedir ki, toz halinde olup, umumiyetle ateşli silahlarda ve taş kırmak gibi işlerde kullanılır.
• Mc: Çabuk kızan, şiddet ve hiddete kapılan.

beka-i dünyevi / beka-i dünyevî

• Dünya hayatında devamlılık. Uzun ömür.

bekà-i dünyevi / bekà-i dünyevî

• Dünya hayatında devamlılık, uzun ömür.

berat gecesi

• Arabi Şâban ayının onbeşinci gecesi. Şâban ayı mübarek şuhur-u selâseden (üç aylardan) olup, onbeşinci gecesi mahlûkatın rızıklarına, ömürlerine, amellerine dâir taraf-ı İlâhîden meleklere tâlimat verildiği hususunda rivâyât-ı sahiha vardır.

bitlab

• Hurma çiçeğinin tomurcuğu. (Farsça)

bücal

• Ateş koru. (Farsça)
• Kömür. (Farsça)

bujene

• Tomurcuk. (Farsça)
• Henüz açılmamış çiçek. (Farsça)

bür'ume / bür'ûme

• (Çoğulu: Bür'um - Berâim) Açılmamış tomurcuk gonca çiçek.
• Gül gılafı.

came-i hayat

• Hayat elbisesi, ömür.

canfersa / cânfersâ / جان فرسا

• Ömür törpüsü, yürek tüketen. (Farsça)

cemre

• (Çoğulu: Cimâr) Şiddetli karanlık.
• Ateşli kömür parçası, kor.
• İlkbaharda suya, yere, havaya düştüğü söylenen sıcaklık.
• Hacıların Mina Vâdisinde şeytan taşlamaları.

dad / dâd

• Adâlet. Hak, doğruluk. (Farsça)
• İnsaf. (Farsça)
• Vergi, ihsan, atiyye. (Farsça)
• Ömür. (Farsça)
• Sızlanma. (Farsça)

dahk

• Tere yağı.
• Bal.
• Kar.
• Ağzı yarılmış olan çiçek tomurcuğu.

dakika-i ömr

• Ömür dakikası.

dendene

• Mırıltı, homurdanma. Ağır ağır, dudak kıpırtısıyla, yavaş yavaş söylenen söz. (Farsça)

ecel

• Her mahlukun ve canlının Allah tarafından takdir edilen ölüm vakti. Âhirete göç etmek.
• İleride olacağı şüphesiz olan.
• Allah'ın takdir ettiği ömür.

ecel-i fıtri / ecel-i fıtrî

• Her mahlukun yaradılışı itibariyle Cenab-ı Allah (C.C.) tarafından tayin olunan vasati ömrü.
• Biyolojik ömür.

edvar-ı ömr-ü alem / edvâr-ı ömr-ü âlem

• Dünyanın ömür devirleri.

ekmam

• (Tekili: Kimm) Tomurcuklar. Ağaç çiçeklerinin kapçıkları.

emedd-i a'mar / emedd-i a'mâr

• Ömürlerin en uzun olanı.

emperyalist

• Sömürgeci.

enfas-ı ma'dude

• Sayılı nefesler. İnsan hayatı. Miktarı muayyen olan ömür dakikaları.

engişt

• Kömür. (Farsça)

eşbu / eşbû

• Odunluk, kömürlük. Kömür ve odun konulacak yer. (Farsça)

esfel-i safilin / esfel-i sâfilîn

• En aşağı yer. Zaiflik, yaşlılık, boy bos, akıl ve anlayışın gidip çocuk gibi olmak, amel ve iş yapmaktan kesilip, sevâb kazanacak bir şey yapamaz hâle gelmek, erzel-i ömür. Cehennem'in aşağısı.

esir devri

• Feodalizm, sömürgecilik dönemi.

fahham

• Kömürcü.

fahm

• Kömür, karbon.

• Kömür.

• Kömür. Karbon.
• Susmuş. Nefesi kesilmiş.

fahm-i hayvani / fahm-i hayvanî

• Hayvan kemikleri yakılarak elde edilen hayvan kömürü.

fahm-i ma'deni / fahm-i ma'denî

• Mâden kömürü.

fahm-i nebati / fahm-i nebatî

• Bitkisel kömür.

fahmi / fahmî

• (Fahmiyye) Kömürümsü, kömürle alâkalı.

fahmiyyet

• Karbonat. Kömürleşmiş olan şey.

fakare

• (Çoğulu: Fikar) Omurga kemiği.

farize-i ömür / farîze-i ömür

• Ömür borcu.

fehim / fehîm

• Kömür.

fehme

• (Çoğulu: Fuhem-Fuhum) Kömür.
• Karanlık.

fıkarat / fıkarât / فقرات

• (Tekili: Fıkra) Kıssalar, fıkralar, küçük hikâyeler.
• Fasıllar, bölümler, kısımlar.
• Cümleler, parağraflar.
• Omurga kemiklerindeki boğumlar.

• Fıkralar. (Arapça)
• Bölümler. (Arapça)
• Omurlar. (Arapça)

fıkarat-ı kataniye / fıkarât-ı kataniye

• Tıb: Bel omurları.

fıkarat-ı rakabiye / fıkarât-ı rakabiye

• Tıb: Boyun omurları.

fıkra / فقره

• Yazıda bir bahis.
• Parağraf.
• Kanun maddelerinden her bir kısım.
• Kısa haber.
• Küçük hikâye.
• Omurga kemiklerinin her biri.
• Bend.
• Kıssa.
• Gazetelerde gündelik hâdiselerin kısaca yazılmış şekli.

• Fıkra. (Arapça)
• Bölüm. (Arapça)
• Omur. (Arapça)

garran

• Kükreyen, haykıran. Homurdanan. (Farsça)

gazz

• (Gadd) Utancından dolayı önüne bakmak.
• Bir şeyin miktarını eksiltmek.
• Hurmanın tomurcuğu.
• Zerafet sâhibi.
• Yeni buzağı.

gonca / غنجه

• Açmamış tomurcuk, gonca. (Farsça)

gonce

• Tomurcuk.

• Gonca. Tomurcuk. Çiçeğin açılmamış durumu. (Farsça)

gurran

• Haykıran, gürleyen, homurdayan. (Farsça)

hakikat-i ömr

• Gerçek ömür.

hayat-ı alil

• Hasta ömür, hastalıklı hayat.

humeme

• (Çoğulu: Humem) Kömür.
• Kara kül.
• Her ateşte yanan nesne.

i'nac

• Hayvanı kıç üstü çökertmek. (Omurga kemiği) ağrıma.

ikmam

• Ağaçların tomurcuklanması. Çiçek tomurcuğu görünmesi.
• Elbiseye yen yapmak.

imaret / imâret

• Bayındırlık; bir yerin ömür sürülür, yaşanır hâle getirimesi.

imaret-i arz

• Yeryüzünün imar edilmesi, ömür sürülür, yaşanır hâle getirilmesi.

isti'mar

• Bir yeri imar etmek. Bir yerin mâmurluğunu istemek.
• Müstemleke yapmak, sömürgeleştirmek. İstimlak etmek.

istismar

• Menfaatine âlet etmek. İşletmek.
• Kıymetlendirmek. Sömürmek.

• Sömürü, sömürme.

jügal

• Kömür. Maden kömürü. (Farsça)

kaburga

• Göğüs kemiklerinin beheri. Göğüs kemiklerinin bel kemiğine bağlanmak suretiyle meydana getirdikleri şeklin bütünü.
• Gemi, sandal, kayık gibi deniz nakil vasıtalarının hayvan kaburgasına benzeyen ve omurga üzerine kaldırılan eğri ağaçları.

kaib

• (Çoğulu: Kevâib) Tomurcuk memeli kız.

kamet-i ömr

• Ömür boyu. Bütün hayat müddetince.

karbon

• Lât. Basit olup kömürleşmiş hâlde bulunan bir temel unsur. Kömür. Billurlaşmış halde kömürleşmiş cisim.

• Bir element, kömür.

kayd-ı hayat

• Ömür boyunca, yaşadığı müddetçe.

kayd-ı ömr-ü tabii / kayd-ı ömr-ü tabiî

• Doğal ömür sınırı.

kimam

• (Tekili: Kimm) Tomurcuklar.
• Hayvan ağızlığı. Boyunduruk.

kor

• t. Her tarafı iyice yanıp içine kadar ateş hâline gelmiş kömür veya odun parçası.
• Askeriyede kolordu.

lokman hakim / lokman hakîm

• Allahü teâlâ tarafından kendisine ilim ve hikmet; akıl, anlayış, idrâk verilen peygamber veya velî. Kur'ân-ı kerîmde ismi zikr edildi. Dâvûd aleyhisselâm zamânında Arabistan Yarımadası'nın Umman taraflarında yaşadı. Uzun bir ömür yaşadıktan sonra ibâ det hâlindeyken Kudüs ile Remle arasında vefât et

madamülhayat / mâdâmülhayat / مادامالحيات

• Ömür boyu. (Arapça)

mahrukàt / mahrûkàt

• Odun kömür gibi yakılacak şeyler.

maişet

• (Ayş. dan) Yaşayış. Yaşama. Ömür.
• Yaşamaya lüzumlu bulunan maddeler.

manda

• Sömürge, camız.

mefhum

• Kömürleşmiş olan.

mefkur

• (Çoğulu: Mefâkir) Omurga kemikleri kırılmış olan hayvan veya insan.

menun

• (Menn. den) Kesmek.
• Vakit, zaman, ömür ve sâireyi kesen mânâsınadır.

mesnun

• Sünnet olan. Sünnet olmuş olan.
• Âdet edilen şey.
• Bilenmiş bıçak.
• Üzerinden ömürler geçmiş olan.
• Şekillendirilmiş.
• Kalıba dökülmüş.
• Kokusu değişmiş.

muammer / مُعَمَّرْ

• Ömür süren. Çok yaşamış. Uzun ömürlü, bahtlı.

• Uzun ömürlü.

• Uzun ömürlü.

• Uzun ömürlü, çok yaşayan.

muammerin / muammerîn

• (Tekili: Muammer) (Ömr. den) Muammerler. Uzun ömürlü kimseler.

müddet-i ömür

• Ömür süresi.

müebbed

• Ebedî, sonsuz, ömür boyu.

müebbeden / مؤبدا

• Ömür boyu. (Arapça)

mufahham

• (Fahm. dan) Kömürleşmiş, kömür halini almış.

müfehham

• Kömürleşmiş. Kömür halini almış.

mühre

• Cilâ için kullanılan küçük yuvarlak cisim. Deniz böceği kabuğu. (Farsça)
• Her nevi yuvarlak cisim. (Farsça)
• Billurdan yapılı küçük kap. (Farsça)
• Çekiç. (Farsça)
• Cam boncuk. (Farsça)
• Omurga kemiği. (Farsça)

mukmehun

• Elleri boyunlarına bağlı veya boyunlarından zincir takılı olarak azab çekenler.
• Başı yukarı kalkmış, gözleri bir yere dikilmiş ve etrafa bakamayan somurtmuş kimseler.

müsta'mer

• Muhacir yerleştirilerek imar edilen yer.
• Müstemleke, sömürge.

müsta'merat / müsta'merât

• (Tekili: Müstâ'mere) (Umrân. dan) Sömürgeler, müstemlekeler.

müsta'mere / مستعمره

• Sömürge. (Arapça)

müsta'mir

• İsti'mar eden, bir yere muhacir yerleştirerek orasını mâmur hâle getiren.
• Müstemlekeci. Sömürgeci.

müstemlekat / müstemlekât

• Sömürgeler.

• Sömürgeler.

müstemlekat nazırı / müstemlekât nâzırı

• Sömürgelerden sorumlu bakan.

müstemleke / مستملكه / مُسْتَمْلَكَه

• Başka bir devletin idaresi altında bulunan memleket, yer, sömürge.

• Başka bir devletin idaresi altında bulunan memleket. Hicret etmişlerle iskân edilmiş yerler. Sömürge.

• Sömürge.

• Sömürge, koloni. (Arapça)

• Sömürge.

müstemlekeci

• Sömürgeci.

müstemlekecilik

• Sömürgecilik.

mütemelli

• Uzun ömürlü ve rahat yaşıyan.

nakd-i ömr

• Ömür sermayesi, hayat sermayesi.

nakd-i ömür / نَقْدِ عُمُرْ

• Ömür sermâyesi.

• Ömür sermâyesi.

nevr

• (Çoğulu: Envâr) Parlaklık.
• Ağaç çiçeği. Tomurcuk.

nigal / nigâl

• Ateşli kömür parçası. (Farsça)

nikal / nikâl

• Ateşli kömür parçası. (Farsça)

ömr / عمر

• Ömür, yaşama.

• Ömür. (Arapça)

ömr-i baki / ömr-i bâkî

• Bâkî, devamlı ve kalıcı ömür.

ömr-ü baki / ömr-ü bâki

• Devamlı, kalıcı ömür.

ömr-ü bakiye / ömr-ü bâkiye

• Devamlı ve kalıcı ömür.

ömr-ü ebedi / ömr-ü ebedî

• Sonsuz ömür; sonsuza kadar devam etme, yaşama.

ömr-ü ebediye / ömr-ü ebedîye

• Sonsuz ömür, sonsuza kadar devam eden hayat.

ömr-ü fıtri / ömr-ü fıtrî

• Allah tarafından belirlenmiş ömür süresi.

ömr-ü galibi / ömr-ü galibî

• Çoğunlukla yaşanılan ömür süresi.

ömr-ü güzeşte

• Geçmiş ömür. Geçmiş hayat.

ömr-ü hazin

• Hazin ömür. Hüzünlü hayat.

ömr-ü makbul

• Makbul, değerli ömür.

ömr-ü manevi / ömr-ü mânevî

• Mânevî ömür.

ömr-ü mübarek

• Bereketli, hayırlı ömür.

ömr-ü mukadder

• Biçilmiş, belirlenmiş ömür.

ömr-ü nazenin / ömr-ü nazenîn

• Lâtif ömür, nazik hayat.

ömr-ü saadet

• Mutlulukla geçen ömür, Peygamberimizin altmış üç yıl olan saadetli ömrü.

ömr-ü sani / ömr-ü sâni

• İkinci ömür; ahiret hayatı.

ömr-ü tavil

• Uzun ömür.

ömr-ü vasati / ömr-ü vasatî

• Ortalama ömür süresi.

ömr-ü zail / ömr-ü zâil / عُمْرٌ زَائِلْ

• Geçici ömür.

• Geçici ömür, fani hayat.

• Bitmeye mahkum ömür.

ruz-efzun

• Uzun ömürlü. (Farsça)

şecere-i ömür / شَجَرَۀِ عُمُرْ

• Ömür ağacı.

sempati

• Cana yakınlık, sıcak kanlılık. (Fransızca)
• Tıb: Her omurilik boyunca olan sağlı sollu yirmi üç boğumdan geçen iki paralel ağ şeklinde sinir sistemi. (Fransızca)

sermaye

• Ana mal. Esas para. İlk elde mevcut olan para. (Farsça)
• Kazanılmış ilim. (Farsça)
• Hayat. Ömür. (Farsça)

sermaye-i ömür

• Ömür sermayesi.

sosyal adalet / sosyal adâlet

• Herkesin, bilgi ve kâbiliyeti ve gördüğü iş nisbetinde çalıştığının karşılığını alması, başkaları tarafından sömürülmemesi.

şükuf

• Çiçek. Zühre. Tomurcuk. (Farsça)

şükuf-misal

• Gonca gibi, tomurcuk gibi.

şükufe / şükûfe

• Tomurcuk.

şükufmisal / şükûfmisâl

• Tomurcuk gibi.

sulb

• Sert, katı. Taş gibi olan.
• Omurga kemiği.
• Sülâle, zürriyet.

sümud

• Taganni eylemek.
• Eğlenmek.
• Kibirlenip somurtmak.
• Kafa tutmak.
• Sersem olmak.

sumut

• Susma, sükut.
• Somurtma.

taabbüs

• (Çoğulu: Taabbüsât) Yüz ekşitme, somurtma, surat asma.

tal'

• Tomurcuk.
• Miktar. Kadar.
• Çiçeklerin üremelerine sebep olan sarı tozları.

tebessül

• Somurtma, surat asma. Yüzünü ekşitme.

tefahhum

• Kömürleşme. Kömür hâline gelme.

tefhim

• Kömürleştirme.

tekmim

• Ağaç çiçek verecek vaktinde gılafıyla tomurcuğunu çıkarıp izhâr etmek.

tul

• Boy.
• Uzunluk.
• Ömür ve hayat.
• Uzamak.
• Zaman çokluğu.
• Çokluk, bolluk.

tul-u ömür

• Ömrün uzunluğu. Uzun ömür.

tul-ü ömür / tûl-ü ömür / طُولُ عُمُرْ

• Uzun ömür.

tūl-ü ömür / طُولُ عُمُرْ

• Uzun ömür.

ubuset

• Yüz ekşiliği. Çehre çatıklığı. Somurtkanlık.

ucre

• (Çoğulu: Ucer) Ağaç boğumu.
• Düğme.
• Bedenin tomur kabaran yeri.
• Ayıp.

vakud

• Odun, kömür gibi yakılacak şeyler.

yehmum

• Kömür gibi simsiyah olan şey.
• Zifir ve kara duman.
• Cehennem ahalisini ihata eden perde.

zaman-ı hayat

• Ömür süresi.

zırr

• Gömlek ve kaftan düğmesi.
• Tomurcuk.