ağıt

• Mersiye. Ölen kimse için söylenen ve onu öven ve üzüntüyü anlatan şiir. Ölen için ağlama. (Müslümanlıkta ölenin arkasından aşırı ağlayıp dövünme iyi değildir.)

ahval-i müessife / ahvâl-i müessife

• Teessüf ve üzüntü verici hâller.

ahzan / ahzân

• Hüzünler, üzüntüler.

alam / âlâm

• (Tekili: Elem) Elemler. Kederler. Üzüntüler.

• Elemler; acılar, üzüntüler.

alim

• Üzüntülü, kederli, ıztırab çeken.

armani / armanî

• Müteessif, kederli, üzüntülü. Pişman, nâdim. (Farsça)

azreng

• Çok üzüntü, meşakkat, eziyet. (Farsça)
• Son derece sert ve katı. (Farsça)

befm

• Keder, tasa, iç sıkıntısı, üzüntü. (Farsça)

bela / belâ

• Allahü teâlânın insanları imtihan etmek, denemek için verdiği maddî ve mânevî üzüntü, sıkıntı, musîbet, âfet.

belel

• Yaşlık, rutubet, ıslaklık.
• Zafer, galibiyet.
• Mihnet, keder, üzüntü.
• Mücadele, kavga.
• Hastalıkdan iyileşen.
• Düşkünlük.

cevir

• (Cevr) Cefa, eziyet, sıkıntı, üzüntü. Zulüm.
• Tas: Tarikat adamının ruhen ilerlemesine mâni olan şey.

dağdar

• Pek acıklı, üzüntülü. (Farsça)
• Gönlü yaralı. (Farsça)
• Kızgın demirle nişan vurulu. Damgalı. (Farsça)

dağidar

• Üzüntülü, kederli.

derd

• Dert, hastalık, üzüntü, dilek, mesele.

ekdar / ekdâr / اكدار

• (Tekili: Keder) Kederler, acılar, üzüntüler.

• Kederler, üzüntüler.

• Kederler, üzüntüler. (Arapça)

elem / الم

• Keder, dert, üzüntü, sıkıntı, acı.

• Acı, üzüntü. (Arapça)

elemkarane / elemkârâne

• Acı duyarak, üzüntülü bir şekilde.

endişe-i istikbal

• Gelecek zamanı düşünmekten gelen merak, üzüntü, keder. Geleceği düşünmek.

enduh

• (Endüh) : Keder, elem, gam, gussa, kaygı, sıkıntı, ıztırab, üzüntü. (Farsça)

enduh-nak / enduh-nâk

• Kederli, sıkıntılı, gamlı, üzüntülü. (Farsça)

ervenan

• Dik ses, sadâ.
• Iztırablı, sıkıntılı, üzüntülü gün.

esef / اَسَفْ

• Üzüntü, acı.

• Hüzün, gam, nedamet, pişmanlık. Daralmak. Elden çıkan bir şey için hâsıl olan üzüntü.

• Tasa, üzüntü, gam.

• Üzüntü.

esyan

• Kederli, gamlı, tasalı, kaygılı, hüzünlü, üzüntülü.

etrah

• (Tekili: Terah) Tasalar, kederler, elemler, gamlar, üzüntüler, sıkıntılar, ıztırablar.

evham

• Olmayan bir şeyi olur zannı ile meraklanma. Üzüntü. Vehimler. Kuruntular. Zarar ihtimâli çok az olan bir şeyden meraklanma ve üzülme.

fek'

• Üzüntü veya kızgınlıktan dolayı başını aşağı eğip, nereye gittiğini bilmeden gitmek.

feryad-ı matem

• Matem hâlinde derin üzüntülerin bağırıp çağırarak dile getirilmesi.

firak-ı elimane / firâk-ı elîmâne

• Acı ve üzüntü verici ayrılık.

gaile

• Üzüntü veren belalı iş.

gaile çıkarmak

• Sıkıntı meydana getirmek, üzüntü vermek.

gam / غم

• Sıkıntı, üzüntü.

• Keder, üzüntü. (Arapça)

gam ve keder

• Sıkıntı ve üzüntü.

gamlı

• Üzüntülü.

giriban-çak / girîban-çâk

• Yakası yırtık. (Farsça)
• Mc: Kederli, hüzünlü, üzüntülü. (Farsça)

gubar-ı hüzün / gubâr-ı hüzün

• Üzüntü dalgası, üzüntü tozları.

gussa / غصه

• Üzüntü, tasa.

• Üzüntü, keder. (Arapça)

gusse

• Üzüntü, tasa, gam.

habal

• Bozulma, düzensizlik. Karma karışıklık.
• Sıkıntı, hüzün, keder, üzüntü.

hadşe

• (Çoğulu: Hadeşât) Vesvese, kuruntu, merak, ye's, üzüntü, hüzün.

hadşe-i derun

• İç sıkıntısı, gönül üzüntüsü.

hal-i müessif

• Üzüntü verici durum, hâl.

halet-i mahzunane / halet-i mahzunâne

• Üzüntülü durum.

harhar

• Devamlı arzu, sürekli istek. (Farsça)
• Gönül üzüntüsü, iç sıkıntısı. (Farsça)
• Devamlı kaşıntı. (Farsça)

hasret

• Özleyiş. İç çekme. Bir şeyi çok isteyip, arzulayıp ona kavuşamamaktan gelen üzüntü.

hasur

• Mânevi mücahededen dolayı kadınlara yaklaşmaya rağbet etmeyen.
• Sır saklayan. Keder ve üzüntüden gönlü daralan, tasadan içi sıkılan.
• Çok bahil kimse. (Halkla yer ve içer, birşey vermez)
• Oğlu ve kızı olmayan.
• Avrete cimâ edemeyen.
• İhlili dar olan deve.

hazin / hazîn

• Hüzünlü, üzüntü verici.

hemahim

• (Tekili: Hemheme) Üzüntüler, kederler, dertler, tasalar.

hereb

• Kaçma, firar.
• şiddetli üzüntü, keder.

hicran-ı la yezali / hicran-ı lâ yezalî

• Sonsuz ayrılık. Ayrılıktan gelen sonu gelmez üzüntü.

hicran-zede

• Ayrılmış, üzüntülü, hicrâna uğramış.

hüzn / حزن

• Üzüntü, keder. Sevincin zıddı. Bu, halk arasında kastedilen dünyevî hüzünden başkadır. Tasavvuf yolunda bulunanlara âit bir hâl.

• Üzüntü.

• Hüzün, üzüntü. (Arapça)

hüzn-engizane / hüzn-engizâne

• Hüzün ve üzüntü verici bir şekilde.

hüzn-ü elim / hüzn-ü elîm

• Acı verici hüzün, üzüntü.

hüzn-ü müştakane

• Kavuşmanın gecikmesinden doğan hüzün, üzüntü.

hüznengizane / hüznengizâne

• Üzüntü veren bir hâlde.

hüzün / حُزُنْ

• Üzüntü.

• Üzüntü.

• Üzüntü.

hüzünlü

• Hüzün verici, üzüntülü.

kahır

• Aşırı üzüntü, acı, keder.
• Ezici davranış, zulüm.
• Baskı ile iş gördürme, zorlama.

• Derin üzüntü.

kahr

• Zorlama. Cebir.
• Ezme. Mahvetme.
• Fazlaca üzüntü. Keder içine işleme.
• Cenâb-ı Hakkın şiddetli ve azab verici vasıflarının tecellisi. (Kahr, lütfun zıddıdır.)

• Mahvetme, helâk etme.
• Çok kederlenme, çok üzüntü duyma.

• Zorlama, zorla bir iş gördürme.
• Üstün gelerek mahvetme, batırma, ezme.
• Çok kederlenme, çok üzüntü duyma.

kasavet

• Kalb katılığı, gaflet.
• Kaygı, tasa, üzüntü, keder.

kasavetli

• Üzüntülü, sıkıntılı.

keder / كدر

• Sıkıntı, üzüntü.

• Üzüntü.

• Üzüntü. (Arapça)
• Bulanıklık. (Arapça)

kederengiz

• Üzüntü, keder ve sıkıntı meydana getiren. (Farsça)

kederli

• Sıkıntılı, üzüntülü.

kedernak / kedernâk / كدرناک

• Üzüntülü, kederli. (Arapça - Farsça)

kedersiz

• Sıkıntısız, üzüntüsüz.

kemal-i teessür / kemâl-i teessür

• Tam bir üzüntü.

kemal-i telaş ve teessüf / kemâl-i telâş ve teessüf

• Tam bir telâş ve üzüntü.

kemal-i telehhüf / kemâl-i telehhüf

• Son derece keder ve üzüntü.

kerb

• Keder, üzüntü, tasa.

küdur

• (Tekili: Keder) Kederler, hüzünler, üzüntüler, sıkıntılar, ıztırablar.

lehif / lehîf

• (Lehfân) Mahzun, hüzünlü, üzüntülü, kederli.

maalesef

• Üzülerek, üzüntüyle beraber.

mahzuniyet

• Mahzunluk. Kederli ve kaygılı oluş. Üzüntülü olma.

mahzuniyetle

• Üzgün olarak, üzüntüyle.

matem / mâtem

• Ağlama. Üzüntü veya kederden ağlayıp sızlama. Kederinden yas tutma.

matemalud / mâtemâlûd

• Matemli, hüzne bulanmış, üzüntüye boğulmuş.

matemi / mâtemî

• Yaslı, mâtemli, üzüntülü.

medar-ı teessüf / medâr-ı teessüf

• Üzüntü veren, üzüntü kaynağı.

mekbut

• Mahzun kişi. Hüzünlü, üzüntülü kimse.

mekzum

• Kederli, hüzünlü, tasalı, üzüntülü, gamlı.

melhufan / melhufân

• (Tekili: Melhuf) Kederliler, tasalılar, kaygılılar, üzüntülüler.
• Hasrette kalanlar.

mersiye

• Birisinin ölümü hakkında yazılan, üzüntüyü dile getiren manzume, ağıt.

mucib-i teessür / mûcib-i teessür

• Üzüntüye sebep olan.

• Üzüntü verici.

müferrah

• Ferahlanmış. Sıkıntıdan, üzüntüden kurtulmuş.

mükedder

• Dertli, üzüntü duyan.

müteessif

• Üzüntülü.

müteessifen

• Üzüntü duyarak, teessüf ederek.

müteessir / مُتَأَثِّرْ

• Te'sir altında kalmış. Acımış yahut sevinmiş. Hissiyatına dokunmuş.
• Üzüntülü.

• Üzüntülü, etkilenen.

müteessirane / müteessirâne

• Üzüntülü bir halde.

• Üzüntü ile, üzülerek, teessürle. (Farsça)

• Üzüntü duyarak, etkilenerek.

müteessiren

• Üzüntülü olarak.

nar-ı teessüf / nâr-ı teessüf

• Bir ateş gibi insanın içini yakan üzüntü ve kırgınlık.

pişmanlık

• Kişinin işlediği bir iş veya günâh sebebiyle vicdânen üzüntü duyması; tövbeye gelme; nedâmet.

rahat

• Üzüntüsüz, tasasız, kedersiz bir halde olmak. İstediği her şeyi bulup telâşsız olmak. Müsterih.
• Dinlenmek.
• El ayası.

• Sıkıntısız, üzüntüsüzlük.

şayan-ı esef

• Üzücü, üzüntü verici.

şematetkarane / şemâtetkârâne

• Başkalarının üzüntüsüne, acısına hayasızca gülerek sevinmek.

şiddet-i teessür

• Üzüntü ve ıztırabın şiddeti.

tahaddüş

• Tırmalanma.
• Üzüntü duyma.

teellüm

• Üzüntü, acı çekme.

teessür / تأثر

• Kederli ve üzüntülü olarak içlenmek. Üzülmek.
• Te'sir altında kalmak.
• Kederlenmek.

• Üzüntü.

• Üzülme, üzüntü. (Arapça)
• Etkilenme. (Arapça)

teessürat / teessürât

• Üzüntüler.

• Üzüntüler. Teessürler.

teessürat-ı hazine / teessürât-ı hazîne

• Hüzün dolu üzüntüler.

teessürat-ı manevi / teessürat-ı mânevî

• Mânevî üzüntüler.

teneddi

• Gamkin ve üzüntülü olmak.

teselli verme / tesellî verme

• Üzüntüyü hafifletme, acıyı dindirme, rahatlatma.

ukde / عقده

• Düğüm. (Arapça)
• Gönül üzüntüsü. (Arapça)
• Sorun. (Arapça)

vasıta-ı nakl-i hüzün ve elem ve gam

• Üzüntü, acı ve sıkıntıya sebep olan.

vaveyla

• Çığlık, yaygara, feryat.
• Eyvah, yazık gibi üzüntü ifadeleri.

vaziyet-i elimane / vaziyet-i elîmâne

• Acı ve üzüntülü bir vaziyet.

velval

• Üzüntü ile ağlama. Ağlayıp inleme.